DİŞİ KÖPEKLER REGL OLUR MU?
Tüm memeli canlılar gibi köpeklerin de türlerinin devamını sağlamak üzere üremeleri kaçınılmazdır. Üremek için dişi köpeklerin regl olmaları gereklidir. Cinslerine, yaşam şekillerine, beslenmelerine ve spesifik özelliklerine göre değişiklik gösterse de dişi köpekler yaşamlarının 6. ayından sonra regl olurlar. Bu sürenin 18 aya kadar çıkabileceği de bilinmektedir. Regl köpeğin çiftleşmeye ve sonrasında üremeye hazır olduğunun göstergesidir. Yani regl dönemi köpeklerde kızgınlığa girildiğinin işaretidir. Genellikle bahar aylarında gerçekleşen regl köpeklerde 21 gün boyunca sürer ve yılda iki kez tekrarlanır.
Buna ek olarak köpeklerde regl dönemi döngüsünün, köpeğin yaşının ilerlemesi ile birlikte yıl içerisinde bire düştüğü bilinmektedir. Bu noktada büyük cins köpeklerin kızgınlık dönemine girmesinin küçük köpek cinslere göre daha geç olduğunu da belirtmekte fayda var.
Öte yandan, regl döneminde kanama miktarının bazı dişi köpeklerde oldukça az olmasına ek olarak özellikle de küçük köpek cinslerinde regl döneminin kanama yoluyla anlaşılması zorlaşmaktadır.
Köpekler ortalama olarak her altı ayda bir kızgınlığa girerler, ancak bu özellikle başlangıçta değişkenlik gösterir. Bazı köpeklerin düzenli bir döngü geliştirmesi yaklaşık 18 ila 24 ay sürebilir. Küçük köpekler genellikle daha sık – yılda üç ila dört kez – kızgınlığa girer. Büyük Danimarkalılar ve St. Bernard gibi büyük ırklar yılda sadece bir kez kızgınlığa girebilir.
Köpeklerde Regl Belirtileri Nelerdir?
Köpeklerde adet dönemine dair en çok merak edilenlerden bir tanesi de bu dönemde köpeklerde gözlemlenen davranış değişiklikleri oluyor. Köpeklerde regl belirtilerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkün:
• Vajinal kızarıklıklar
• Sürekli idrara çıkma
• Kanama
• Vulvada şişme ve renk değişikliği
• Artan su tüketimi
• Meme uçlarında belirginleşme
• İştahsızlık
• Ağrı
• Keyifsizlik
Yukarıda sıralamış olduğumuz belirtilerin tümünü ya da bir kısmını adet dönemine giren köpeğinizde gözlemlemeniz mümkün. Bununla birlikte regl bazı dişi köpekleri çok etkilemezken bazıları ise epey agresif davranışlar sergileyebilmektedir.
Köpeklerde Regl Nasıl Fark Edilir?
Köpek sahipleri tarafından köpeklerde regl dönemine ilişkin en çok yöneltilen sorulardan biri de “köpeğimin regl olduğunu nasıl anlarım” oluyor. Kızgınlığın en erken belirtisi vulvanın (vajina yanaklarının) şişmesi veya kapanmasıdır, ancak bu şişlik her zaman belirgin değildir. Çoğu durumda, kanlı bir vajinal akıntı, bir evcil hayvan sahibinin köpeği kızgınlığa girdiğinde fark edeceği ilk işarettir. Bazı durumlarda akıntı, kızgınlık başladıktan birkaç gün sonrasına kadar belli olmaz. Akıntı miktarı köpekten köpeğe değişir.
Öte yandan, dişi köpeklerin regl başlangıcında gelen açık renkli kanama; köpeğinizin regl olduğunu anlamanızı engelleyebilir. Zaman içerisinde kanamanın rengi koyulaştığında ve belirtiler arttığında köpeğinizin adet döneminde olduğunun bilincine çok daha kolay varabilir ve buna yönelik önlemler alabilirsiniz.
Köpeklerde Regl Döneminin Aşamaları Nelerdir?
Köpekler regl olur mu sorusunu tüm ayrıntıları ile ele aldığımız içeriğimizde, regl döneminin hangi aşamalardan meydana geldiğini de açıklamak; köpek ebeveynleri için bu konuyu daha anlaşılır kılacaktır.
Daha önce de belirtmiş olduğumuz gibi köpeklerde 6 ila 18. aylarda görülmeye başlayan regl kanamaları, köpeğin cinsine göre daha erken ya da geç bir zaman diliminde başlayabilmektedir.
Köpeklerde dört ayrı aşamadan oluşan regl döneminde dişi köpeğinizin yaşayacağı değişiklikleri daha detaylı incelemek mümkündür
1. Proestrus Dönemi
Proestrus dönemi, köpeklerde hormonal değişime bağlı olarak davranış farklılığının yoğun olarak gözlendiği dönem olarak ifade edilebilir. Regl kanamasının başladığı bu dönem 6 ila 11 gün arasında sürmektedir.
2. Östrus Dönemi
Proestrusa göre daha kısa süren östrus dönemin, köpeklerde davranış değişikliklerinin en çok yaşandığı regl dönemdir. Buna ek olarak dişi köpekler östrus döneminde hamile kalabilmektedir.
3. Diestrus Dönemi
Köpeklerde regl döneminin üçüncü aşaması olan diestrus dönemi, dişi köpeklerin hamile kalıp kalmamasının belli olduğu dönemdir. Eğer dişi köpek bir erkek köpek ile çiftleşerek hamile kaldıysa regl dönemi tamamlanmış olur.
Hamile kalmayan dişi köpeklerde ise yalancı süt verme eğilimi bulunmakla birlikte bu köpekler regl döneminin son aşaması olan anestrus dönemine giriş yapmaktadırlar.
4. Anestrus Dönemi
Regl döngüsünün tamamlandığı anestrus aşamasının sonunda dişi köpeklerin büyük bir bölümü 4 ay boyunca regl olmazlar. Bu dönemde hormonal değişikliklerin de en az seviyede olması, köpek kısırlaştırma işlemleri için ideal zaman diliminde bulunulduğunun da bir işaretidir.
Kısırlaştırmanın Önemi
Kısırlaştırma hem dişi hem de erkek köpeklerin üremesini önlemek için yapılan cerrahi bir işlemdir. Bu operasyonda erkek köpeklerde testisler alınır – bu testosteron hormonunun ana kaynağıdır, bu nedenle bu hormonun seviyeleri ameliyattan sonra düşer. Dişi köpeklerde yumurtalıklar ve rahim alınır – bu, köpeğinizin artık hamile kalmayacağı ve kızgınlığa giremeyeceği anlamına gelir. Bu operasyon köpeklerde genel anestezi eşliğinde yapıldığından birtakım riskleri olsa da köpeklerin sağlığı için önemlidir. Eğer köpeğinizi üretmeyi düşünmüyorsanız, köpeğinizin kızgınlık döngüsünü deneyimlemesi için hiçbir neden yoktur. Hamile kalması gerekmeyen evcil hayvanlar cerrahi olarak sterilize edilmelidir. Köpeklerde kısırlaştırma, üreme ile doğrudan ilişkili hastalıkların ortadan kaldırılmasının yanı sıra, köpeklerde dişi üreme hormonu seviyelerinde azalma ile ilişkili en yaygın sağlık yararları arasında şunlar yer alır:
- Meme tümörleri riskinin azaltılması
- Pyometra (rahim enfeksiyonları) olma ihtimalinin azalması
Kısırlaştırılmış dişi köpekler hem yumurtalık hem de rahim kanserinden korunur. Genç yaşta kısırlaştırmak, en az %50’sinin kötü huylu olduğu ve ölümcül olabilen meme kanseri riskini önemli ölçüde azaltır.
Kısırlaştırılmayan dişi köpeklerde piyometra (rahim iltihabı) oldukça yaygın görülen bir hastalıktır. Belirtiler hızla gelişebilir ve tedavi edilmezse ölümcül olabilir. En etkili tedavi köpeği kısırlaştırmaktır.
BARFTR Veteriner Hekimi
Ece SICAKYÜZ